Агавайрем мландын шнуй куатшым чапландара
10 ий ончыч шыҥдарыме Пеледыш пайрем кышкарыште Агавайремым эртарымаш поро йӱлаш савырнен. Теният марий калык пайремым Агавайрем дене тӱҥалме. Тудо мландын шнуй куатшым, пӱртӱсын вийжым чапландарыме дене кылдалтын. Кумалтыш ончычсо ийла семынак Йошкар-Ола воктенысе Тумерыште лийын.
Тудым Марий Элын тӱҥ онаеҥже Александр Иванович Таныгинын вуйлатымыж почеш районысо да регионла гыч толшо онаеҥ-влак эртареныт. Тений Агавайрем марий калык йӱлам жаплыше да тудын нерген шукырак пален налше тӱрлӧ регион гыч еҥ-влакым чумырен. Удмурт, Пошкырт кундемла гыч марий-влак толыныт. Парма кундем гыч коми-пермяк-влак марий йӱлам эртарыме радамым онченыт. Финн-угор калык-влак илыман кундем гыч толшо журналист-влак кокла гыч икмынярышт Агавайремыште ончычат лийыныт гынат, кажне гана шканышт у сюжетым мумышт нерген куанен каласеныт.
Ленин лӱмеш тӱвыра полат гыч Ленин лӱмеш площадь марте эртыше таҥошкылмашыш республикын чыла районжо да регионла гыч толшо чыла делегаций, тӱвыра тӧнеж ден газет редакций, мер ушем-влак ушненыт.
Шкетан лӱмеш Марий театр ончылно Пеледыш пайремын унаже-влакым Марий Эл Республик вуйлатыше Александр Александрович Евстифеев саламлен. Тыгак шошо ага пашаште да икияшым ӱдымаште ончыл верыш лекше районым, озанлык ден ончыл механизатор-влакым палемдыме.
Морко район эн сай кудым ыштен
Тӱвыра мероприятий-влак Рӱдӧ паркыште эртеныт. Паркыш пурымаште пайремыш толшо калыкым Республикысе марий тӱвыра рӱдер пеленсе «Чон оҥгыр» да Медведево район Знаменский поселко гыч «Мурпеледыш» фольклор коллектив-влак, ожнысо йӱлам шуктен, кинде-шинчал дене, а Марий драме театрын артистше-влак Олег Кузьминых ден Сергей Данилов шӱвыр-тӱмырым шоктен вашлийыныт.
Тыште эр годсек «Кудо» конкурс-ончер пашам ыштен. Чылаже 14 кудо шке омсажым почын, пайремыш толшо-влакым марий кочкыш дене сийленыт, унам ончен моштымо кумылыштым почыныт. Район-влак деч посна эше «Марий Эл» газет шке кудыжым почын.
«Кудо» конкурс-ончерыште икымше верым Морко район налын. Тудым Морко районысо калык театр ден Тыгыде Морко ялысе тӱвыра пӧртын «Шӱмсем аршаш» фольклор ансамбльже сӧрастареныт.
Марий тӱня кумда, сӧрале
Рӱдӧ паркыште Кеҥежымсе эстраде площадкыште да Тулото аланыште саламлымаш, коллектив-влакын выступленийышт эртеныт. Тулото аланыште концерт программым Республикысе тӱвыра да сымыктыш колледжын «Чинчывий» ансамбльын кӱслезыже-влак ныжыл сем дене почыныт. Пайремын унаже-влакым Марий Эл Республикын тӱвыра, печать да калык-влакын пашашт шотышто министрже Константин Иванов порын саламлен. Константин Анатольевич тӱвыра аланыште кугу надырым пыштымылан Республикысе марий тӱвыра рӱдерын пашаеҥже Геннадий Григорьевлан Марий Эл Республикын вуйлатышыжын Таумутшым кучыктен. Тыгак К.А. Иванов ден «Российысе марий-влак» федерал калыкле-тӱвыра автономийын Советшым вуйлатыше Лариса Яковлева дене регионла гыч толшо коллектив-влаклан Таумутым да пӧлек-влакым кучыктеныт. Тыште 30 утла мурышо да куштышо фольклор коллектив-влак шке мастарлыкыштым ончыктен, шке кундемысе муро-куштымашын ойыртемже дене палдарен. Чыла вере куштеныт – сценыштат, сцене ончылнат: гармоньын семже да тӱмырым пералтыме йӱкеш марий шочын-кушкын, кап-кылым поген, ешым чумырен. Пайрем концерт ончыктен: чынжымак, марий тӱня кумда, сӧрале да йомартле.
Ӱдырамаш-влак сай озавате, пӧръеҥ-влак гармоньчо да такмакче улмыштым ончыктеныт
Кеҥежымсе эстрадын сценыште «Тӱзлане, Пеледыш пайрем» концерт кышкарыште таҥасымашан сынан мероприятий-влак эртеныт. «Саскавий» марий ӱдырамаш ушемын эртарыме «Когыльо-могыльо» конкурсыш республикын тӱрлӧ район да Йошкар-Ола гыч 8 участник ушнен, кӱэштын кондымо шылан, мунан, емыж саска кӧрган когыльышт нерген почеламут корныла дене ойленыт, муралтен колтеныт.
«Марий кас» кӧргыштӧ эртыше такмакче, гармоньчо конкурс-влак регион кӱкшытыштӧ эртеныт. Тушко Виче, Пошкырт, Парма кундемла гыч тале гармоньчо, мурызо-влак ушненыт. Мо оҥайже: кок конкурсыштыжат пӧръеҥ-влак сеҥеныт.
Гармоньчо-влак коклаште икымше верыш Марий Турек район гыч Геннадий Андреев сеҥен. Тудлан М.Шкет
ан лӱмеш Марий драме театрын артистше, семӱзгар мастар Сергей Даниловын ыштыме тӱмыржым пӧлеклан кучыктымо. Кокымшо вер дене У Торъял кундем гыч Юрий Ерославовым палемдыме, а кумшо верыш Пошкырт кундем гыч Адик Ибакаев лектын.
Такмакым кӧ вара эн «тутлын» йоҥгалтарен? Рудольф Алексеев, Оршанке район Отар велын шочшыжо! Шкак талын гармоньым шоктен, шкак муралтен, аланыште улшо икмыняр шӱдӧ калыкым кушташ таратен.
Провой кундем гыч Евгений Филиппов эргыж дене конкурсыш ушнен. Ача гармоньым шоктен такмаклен гын, эргыже тӱмырым пералтен. Евгений кокымшо верыш лектын.
Кумшо верыш Йошкар-Ола гыч Михаил Никифоров лектын.
Кастене пайрем кумылым Ленин площадьыште «Шӱдыран марий кава» этнодискотеке марий эстрадын шӱдыржо-влакым чумырен, ятыр у муро йоҥгалтыныт. «Театр Mix» шагат годым Шкетан лӱмеш марий драме, Э. Сапаев лӱмеш опер да балет, Марий самырык да Курыкмарий театр-влакын артистышт-влак спектакльла гыч ужаш-влакым ончыктеныт.
Пайрем кечын Чавайн бульвар «Кидмастар-влакын олашкышт» савырнен. Амстердам Эҥерӱмбалне марий поэт ден писательым, автор мурым мурышо да поэзийым йӧратыше-влакым поген.
Пеледыш пайрем йоча-влаклан ятыр йокмам ямдылен. Калык модыш, таҥасымаш, тӱшка дене модмаш – чылажат кумылым савырен.
«Пырляште – вий» калыкмутын чынлыкшым Пеледыш пайремна тӱрыснек почын ончыктен.
