Марий кундемна – Российын ик эн мотор, кечын пелед шогышо ужашыже. Тений марий автономийым ыштымылан ик курым лиеш. 100 ий ончыч шочшо Пеледыш пайрем тӱрлӧ вере илыше марий-влакым ушышо калыкле пайремыщ савырнен. Эртыше пагытыште шочмо Марий Элна сылне пӱртӱс деч вийым налын вияҥеш.

Салам мут дене Республикысе марий тӱвыра рӱдерын вуйлатышыже Н.В.Пушкина.

2010 ийыште эртарыме перепись почеш, Российын 50 регионышто марий-влак илат. Кажныште марий-влакна нерген поро мутым ойлат.

Татарстан Республикыште 18848 марий ила. Марий-влакым иктеш ушышо мер ушемже – «Татарстан кундемыште илыше марий-влак» регион кӱкшытан калыкле-тӱвыра автономий. Тудо верласе шым автономийым уша. 2011 ий гыч Озаҥ олаште марий-влакын икымше погынышт эртен. 1990 ийла гыч «Семык» марий калыкле пайрем эртаралтеш. Ятыр марий ансамбль «калык» лӱмым нумалеш. Тений Озаҥ олаште Марий тӱвыра кече-влак марий калыкын эртыкшым да кызытсе жапысе илышыжым почыныт.

Салам мут дене Татарстанысе калыкле-тӱвыра автономий вуйлатыше, Марий Эл Республикын Татарстаныште палемдыме еҥже О.А. Третьяков.

Одо кундемыште 8000 утла марий ила.  Марий йылмым, тӱвырам, йӱлам арален вияҥден колтымаште сомылышт ушнен шога. Грах район Марий Возжай ял воктенысе шнуй ото регион кӱкшытыштӧ этнологий памятник семын аралалтеш. Марий писатель И. Ломберский лӱмеш премийым пеҥгыдемдыме. Тудын дене мер пашаште кугу лектышым ончыктышо марий-влак суапландаралтыт.

Марий кундем дене пеҥгыде кылым кучат, регион-влак кӱкшытан тӱшка мероприятийлаште марий ансамбль-влак кумылын ушнат.

Салам мут дене «Одо мари ушем» респуьликысе мер организацийын председательже Н.И. Ямаков.

Салам мут дене Одо кундем Грах район Починка (Иж-Бобья) школын туныктышыжо И.Л. Кузнецова.