Марий-влак пайрем-влакым рашемдыме годым ожсек тылзымат ончат, сандене пайрем-шамыч эре «модыт». Тиде пайрем ожно кузе маналтын – раш огыл. «Ӱярня» шомак рушла гыч кусарыме. Но «масленая неделя» шомакын вожшо тӱрлӧ тӱнямбал калыкын акрет йӱлаж гыч лектеш. Тиде Пел теле пайрем ушкал презылаш, шорык пачам ышташ тӱҥалме дене кылдалтын. Мутлан, кельт-влакын Пел теле пайремышт Имболк (Imbolc) маналтын, марлаш кусараш гын, «шӧран» лиеш.
Ӱярня пайрем годым пелештыме мут
Сурт юмо, Сурт суксо, Идалык кугу юмо, таче марий калыкын ўстембал чесым поген шындыме Ӱярня пайремже. Кўпшан мелна кышылым, тичмаш киндым шынден, ош туарам шынден, саска сортам чўктен, ешем дене, сурт-печем дене пелештен шогем.
Аралтыш-серлагышым поро ешемлан йодын шогем, сурт-печемлан, кучымо кинде-шинчалемлан, вўта кӧргӧ вольыкемлан, сурткайыкемлан, мўкшемлан.
Поро аралтышым йодам эрге шочшо-шамычлан, ӱдырем-влаклан, веҥе-шамычлан, шешке-шамычлан, уныка-влаклан, тулар-тулаче-шамычлан, уныкан уныкаштлан.
Аралтышым пуэн шогыза еш кучымаште, сурт кучымаште, кинде кучаште, вольык кучымаште, кинде-шинчал кучымаште. Арален шогыза кугыжан кугу корнышто машин дене коштмаште, кугыжан кугу нурышто трактор-комбайн дене коштмаште, кугыжан кугу вӱдыштӧ вўд пуш дене коштмаште, кугыжан кугу южышто кӱртньӧ кайык дене чоҥештылмаште, кугыжан кўртньӧ валне кудалыштмаште. Кугыжан кугу службым наҥгайымаште аралтышым йодына.
Аралтышым йодын шогем тура сер дечын, шалдыра кўвар дечын, укш кошарге дечын, пўан кўчан дечын, йўд вор-шамыч дечын. Аралтышым йодын шогена кугу тул дечын, кугу вўд дечын, кугу мардеж дечын, еҥын осал шинчаж дечын, ваш-ваш еш кышкарыштат, калык коклаштат лавыра шомакым кышкыме дечын.
Идалык пайрем юмо, аралтышым йодын шогена. Шулык пиалланат пелештен шогена. Вараксим гай вычыматен илаш, умыла гай умылтын, шыште гай печкалтын, кече гай волгалтын, тылзе гай нӧлталтын, шӱдыр гай чӱкталтын, пыл гай оварен илаш. Рвезыжланат, шоҥгыжланат модын-воштыл илашлан шулыкым пуэн шогыза.
Пайрем пиал дене алал лийже!
«Ош Сандалык ончылно» книга гыч налме.
