Пӱртӱс пагытым ончыктышо калык календарь почеш таче, 18 мартыште, шошо пагытын тӱҥалтышыже. Шошо 85 кече шуйна.

Таче кече гыч 15 апрель марте лум шула. 16 апрель гыч 5 май марте, 21 кече, шошын тыршымыже маныт.
Шошын ылыжмыже 6 май гыч 21 май (19 кече) марте, а кеҥеж шӱлыш 22 май гыч 10 июнь (20 кече) марте кая.
Идалыкын кажне пагытлан калык пале уло. Шошо толмо да кузе эртыме нерген тыге ойленыт:
— Шемгорак толмеке, лум тылзе кия;
— Мӱкш эр чоҥештылаш тӱҥалеш – шошо шокшо лиеш;
— Кече кужыт латныл шагат лиеш – лум йӱд-кече кая.
Возымо годым А. Таныгинын «Ош сандалык ончылно» книгажым кучылтмо.
И. Ефимовын «Весна в Горномари» картиныже.