Пайрем касыште зал покшелне сӧрастарыме кож шога. Марий сем йоҥга. Сем чарна. Сценышке Савуш, Салтак, Мӧчӧр гармонь почеш мурен пурат.     

Савуш (кожым ужеш). О-о, тиде мо тыгай, Салтак?

Салтак. Тиде… пушенге, кож..

Савуш. А молан тыште шочын ?

Салтак. Кызыт тудо чыла вере шочеш. Чодыраштат, пасуштат… кӱлеш гын, тыгай верыштат шочын шогалеш.

Савуш. Мӧчӧр, тиде вет тый ончен шуктен отыл… Тиде Ийын озаже тый лийынат вет…

Мӧчӧр. Мый? Мый ончен шуктен омыл? (Зал деч йодеш). Тиде кож молан тышан кушкын?

Зал гыч еҥ. У ийлан !  У ий толын!

Мӧчӧр. Кольыч, молан. А тый эше мыйым, Мӧчӧрым, вурсынет.

Салтак. Нелеш ит нал. Рошто пайремлан гын, тугеже пайремжымат пайремлаш кӱлеш. Кузе шонеда, йолташ-влак?

Савуш. Айста У ий кож йыр  кушталтен савырнена!

 (2 муро шындалтеш. Савуш, Мӧчӧр, Салтак залыш кож йыр калык дене пырля кушташ каят.)

1.    «Йолташ-влак чумыргалза».

2.  «Айста рӱжге мурена».

 

Мӧчӧр. Пошкудо-влак, ме тиде ийыште шуко вере лийынна, тӱрлым ужын улына: кошкенат коштна, вӱд ташлымашкат логална, писе мардежымат эртышна. Тевыс тендан декат толын шуна. Пален налнена: кузерак иленда? Могай сенымашыш шуын улыда? Мо сай ден осал лийын?

(Зал гыч каласкалат).

Салтак.Палышна,  родем-влак, тыште сайже шукырак лийын. Савуш, Мӧчӧр,  тулар ден тулачына-влакым айста куштыктена.

         (Савуш ден Салтак 2 куштымо семым гармонь дене шоктен  мурат, а залыште улшо-влак Мӧчӧр ден пырля кож йыр куштат. Мучашыште Мӧчӧр, ноен, зал покшек пурен шинчеш).

3.  «Йошкар-Ола вел»  — гармонь шокта.

4.  «Кертеш, кертеш».

 Салтак (куржын толеш). Мӧчӧр, мо лийыч?

Мӧчӧр. Ноенам. Ик ий мучко «Маска Ийым» ӱмбалнем  нумальым, малашат логалын огыл. Ынде У Ий толын, Рошто пайремжат лишемын,  а мый эшеат толшо ийлан «постым» пуэн омыл…

Салтак (зал деч йодеш). Ты гана, марий йўла почеш, могай янлыкын ийже толын? (Зал ойла: Агытан Ий.)

Савуш.Тосем-влак, тугеже мыланна Агытаным кычалаш кӱлеш.

(Мӧчӧр тыманмеш зал гыч изи рвезым кычал конда).

Мӧчӧр.Савуш, тиде агытанлан келша мо?

Савуш. Мо, тидыже пеш изила коеш да… Кугырак лийже, эше кушшо.

(Мӧчӧр адак куржын колта залыш. Ындыжым илалшырак пӧръеҥым конда. Салтак ден Савуш  адак савыркален ончат. )

Тидыже утларак шонго агытан. Ок йӧрӧ.

Салтак.Мый палем, кушто кычалман. Васли кува ден кугыза деке каяш кўлеш. Кеҥежым ужынам — пеш чапле агытан оҥым кадыртен кудывечыштышт коштеш ыле.

Савуш.Тугеже, Салтак, кайышна. Мӧчӧр, кынел, мый тыланет вашталтышым муын улына, коеш…

Мӧчӧр (нойышо йўкдене). Вот йєра.Тугеже кайышна, агытаным кондена… А кызытеш те, родем-влак, ида йокроклане. Кушталтыза!

(Каят.)

(3 куштымо сем шындалтеш.Улшо калык залыште куштен кодеш. Сем пытымек, Васли кува-кугыза, Агытан, Савуш, Салтак, Мӧчӧр гармоньым шоктен пурат.)

5. Провой вел куштымаш.

6. Шернур вел куштымаш.

7. Эрвел вел куштымаш.

Васли кугыза.Поро жапда лийже, родо, пошкудо-влак !

Васли кува. Иледа-кутыреда ?

Васли Кугыза. У ий дене, У идалык дене тендам чыладамат шокшын саламлем! Маска идалык шенгелан кодо.

Пӱртӱс пашам виктараш озалан Агытан шогалеш. Агытан идалык могай тиде? (Зал деч йодеш. Агытан идалык нерген каласкален пуат.) Идалык уш-акыллан эҥертен эртышаш, илышым йєратыше, лектыш
ан лийшаш. Агытан шке чыве-влакшым пукшен лукташ манын, пўкшым, емыж-саскам поген ямдыла, а пушеҥгылаште саска  поген  пытарыдыме шочшаш.  Агытан ийыште шочшо-шамыч уста вуйлатыше улыт, но пашашт мучаш марте ала-молан ок ышталт. Агытан-влак тынысле пашам йєратат, но пашаште иктаж-мо огеш келше гын, нуно пыстыл шыжымешке ылыжман сарым тарватат. Но нуно койышан веле огыл, капланат мотор лийыныт.

Чыла тиде койыш-шотлан Агытанна уло. Теве тудо (шеҥгекше ончыкта, а Агытан уке.) Аваже, кушто Агытанет?

Васли кува. Мо, пеленнак тольыс, куш кайыш? Адак чыве-влак  почеш куржо чай. Чи-чи-чи-чи, тол воктекна! (Сценыште улшо-влак чыланат кычкырат: «Чи-чи-чи!»)

Васли кугыза. Шогыза, тудым кузе кондаш, мый палем! Тиде сем дене тудо моткоч мураш йєрата.

(«Очумелые петухи» сем чўкталтеш.Сем пытышаш лишан Агытан толеш.)

Тый, Агытан, молан ойлыде куржат? Тый ынде тиде идалыклан оза улат! Чыла шотыштат пример лийшаш улат!

Мӧчӧр. Агытан, теве тылат лупш, ынде тый идалыкым эскере! Мыйын Маска идалыкем шеҥгелан кодеш. Чоткыдо лий! Марий калыкнам осал деч кора‰ден шого!

Агытан «Кукареку»! манын муралта, да кожышто гирлянде чӱкталтеш.

Чыланат. У ий дене, Рошто пайрем дене»! Агытан идалык дене! (Тудо семак — «Очумелые петухи» — умбакыже йо‰га. Куштат).

Мӧчӧр. Ынде ваче гыч нелыт налалте, мыят куанымем дене муралтынем. Лиеш мо? (Мура.)

8. Такмак-влак 

9. «Шочмо кече»

 Васли кува. Кугыза, рвезыракет годым кушталташ пеш тале улат ыле…

Васли кугыза. Ынде шоҥгемалтын.

Васли кува. Эх, соптри!

Васли кугыза.Кӧсоптри, мый соптри? Ончыктем тылат соптрим! Савуш, шокталте-я сылне семым! (Савуш тошто марий сем-влакым шокташ тўҥалеш, Васли кугыза кушта. Молышт  «Ачаж дечат мастар, аваж дечат мастар, хоп-хоп-хоп!» кидым соват да вара пырляшке ушнат. Тиде жапыште Агытан залыш чыве-влак дене палыме лияш чыма.)

Салтак. Васли кугыза, пеш кертатыс! Ӧрыктарышыч!

Васли кува. Эше колталта, кертеш улмаш!

Васли кугыза. Йӧра, йӧра, эше кертына. А вара теже мом эше моштеда, ончыктыза.

Салтак. Савуш, тол, мый шокталтем, а тый муралтет,  а те  чыланат кож йыр кушталтыза.

10.  «Ачажын тувырым чиялын».

11.  «Шӱдыр коеш».

Васли кугыза. Пошкудем-влак, ончалза, мыйын Агытанем огеш кой? Кушко лие?

Васли кува. Ойлышым вет, ик верыште тудо шогенак ок керт. Эре куржталыштеш.

 Васли кугыза.  Агытаным шолыштыныт!

Савуш ден Салтак. Кӧшолыштын? (Ваш ончал шындат.)

Васли кугыза. Салтак!

Салтак. Мый!

Васли кугыза. Савуш !

Савуш. Мый!

Васли кугыза.Тендан задачыда могай ыле?

Салтак(єрынрак)Оролаш…

Савуш.Порядкым ончаш…

Васли кугыза. Писын кайыза кычалаш! Уке гын…

Салтак ден Савуш. Есть, к-каяш, к-ычалаш…

Васли кува. Да! Мемнан агытан чыла агытанлан агытан.  Айда, умбакыжак огеш кай, чыве-шамыч деке вел каен. Нуно тек кычалыт, а мемнам жапна ок вучо.Жапна «Васливодо» модышлан лачеш толеш.

(Модышлан «С. Ивановын такмакше-влак» музык чӱкталтеш.)

    А ынде «Йос коштыктен» модына.

(Модын пытарымек, «Петушиный гимн» сем шындалтеш. Агытан толеш.)

Агытан. Моткоч кушталтымем шуэш. Шындыза чапле семым! Ох, куштем, ох, куштем, чыве-влак, стройся, почешем.!

12. Медведево вел куштымаш.

13. Киров вел куштымаш.

  (Агытан чылаштым кушташ луктеш. Куштат. Почешыже вигак «Кукареку – мареку» модыш дене модыкта.)

Агытан.  Шичса чыланат веран верыш. Кызыт «КУКАРЕКУ-АМ-АМ» модыш дене модаш тўҥалына «Кукареку!» манам гын, пулвуйдам пулвуйыш пыштыза. «Ам-ам!» манам гын, пулвуй гыч налза, тӧр шындыза. Кӧйоҥылыш лиеш, модыш гыч лектеш. Пытартышлан кодеш гын, сеҥыше лиеш. Тудлан пӧлекым пуэм.(Модыт.)

Васли кугыза (зритель-влак деч йодеш).Родем-влак, кєэше мом ончыктен кертеш
? Ончыктыза мыланем, моктаныза, мом те ыштен моштеда. А мый аклаш тӱҥалам. (Зритель-влак кокла гыч почеламутым лудыт, мурым мурат, илышыште лийше историйым каласкалат. Мучашлан Васли кугызан «Юзо тояже» гоч портышкемым кышкат).

Салтак. Васли кугыза, мый армийыште служитлымем годым маршироватлаш пеш кертам ыле. Кораҥза корно гыч, трук тошкен каем! (Кож йыр маршироватлаш тӱҥалеш. Ик йырым ошкылеш.)

Васли кува.Тыйжын йолетшат кадыр, ошкылынжат от мошто. Кузе армийыштыже служитленат?

 Савуш (пыдал налеш). Зато ме Салтак ден  коктын  мурен кертына! Шогалза кож йыр.

14.   «Марий вате шем мончаште…».

15.  Медведево вел «Разрешеньым ме йодына…».

 

Васли кува.  Васли кугыза,  кумылем гына лывырте. Мыскаратым муралтен колтет гын, ну чот куанем! Йодына вет? Муралте, пожалысте!

16.  «Уна муро».

17.  «Йорга муро».

Мӧчӧр. Пеш кугу тау! Ну кертат, пеш кертат! Тендан модыш жапда толын шуо, витне, мыят ик модышым пеш йєратем. «Ний кучен» модыш дене модыктен кертам. Келшеда мо?

Тиде модышлан 5 мужыр кӱлеш. Ик могырыш ӱдыр-влак, вес могырыш каче-влак шогалыт. Тасмам покшеке кучем. Модшо-влак тасман мучашыжым кучыза да шке мужырдам мумешкыда ида колто. Чыланат икте-весым мумеке, модышын правилже почеш ӧндалын шупшалалтшаш улыда.

(Агытанлан сем шындалтеш — «Очумелые курицы».)

Агытан. Кушто мыйын Васли кувам? Ме тый денет келшен илена. А те келшен иледа?

Васли кува. Айда йодына родо-влак деч:  келшен илат мо?

(Модыш — «Келшен иледа мо?»)

 Васли кугыза, ончал,Савуш ден Салтакет мо пеш ры‰шогат?

Мӧчӧр. Чытыза, мый пален налам!(Ваштареш миен йодеш: «Мо пеш ры‰шоген кертыда?»)

Салтак. Порядкым ончена.

Васли кугыза. Йєра, молодец улыда, чыла вере порядке. Ласкан шогалза. Ну, муралтыза, муралтыза! Моткоч йєратем муралтен колтымыдам!

18.  «Латкок тўрлӧпеледыш».

19.  Киров вел «Рышт-рошт!..»

Васли кугыза. Ну,  родем-влак, мыланна каяш жап. Мемнам вес вере вучат.

Мӧчӧр. Васли кугыза деч йодын кодыза: ончыкылык илышнаже могайрак лиеш? (Зритель-влак йодышым пуат.)

Васли кугыза. Ну, родем-влак, мыланна каяш жап! Мемнам вес вереат вучат!

Васли кува. Рольым модыныт: палдарымаш.

21. Куженер вел сем.

22. Морко вел куштымаш.

 

Чеверласымаш.