Тӱвыра мероприятийлан тӱҥалтышым филологий шанче доктор, профессор Любовь Абукаева ыштен, марий калыкын оӥӧрӧжым коми калыкын тыгаяк мут поянлыкше дене таҥастарен палдарен.
Марий тӱвыра дене палдарымаш Келшымаш пӧртын фойеж гыч тӱҥалын: «марий пӧртым» калыкнан кидмастар паша дене сӧрастарыме, пытартыш жапыште лекше книга ончерым почмо, «марий пӧрт» воктен войзалташ кумылан-влак ятырын лийыныт. Тидымат палемдыман, калыкнан тӱвыраже, кидмастарлыкше дене палыме лияш Сыктывкар да лишыл районлаште илыше тӱрлӧ калык гыч лекше-влак толыныт. Эжва олаште илыше марий-влакат лийыныт.
Звенигово оласе калык ремесло пӧртын мастарже-влак Галина Кудрявцева, Ирина Чугунова, Людмила Ефремова марий тӱрын сымыстарыше вийже дене палдареныт, мастар-классыштышт тунемше ден кугыеҥ-влаклан аралтыш курчакым «шочыкташ», тӱрым тӱрлаш туныктеныт. Этнодизайнер Евгения Кошкина марий тӱран бижутерийым ышташ туныктен гын, а Пошкырт вел кидмастар Алексей Ибулаев олым шӱвыр дене палдарен.
Ошла эҥер сер воктене кушшо воштырын мастар кидыште сурт коклаште кучылталтше ӱзгарыш савырныме татым Оршанке район Тошто Крешын ялысе ремесло пӧртым вуйлатыше Виталий Кудрявцев ончыктен.
Советский район Ӱшнӱр села гыч Галина Волкова марий кочкышым ямдылен моштышо мастар семын чаплана, Коми кундемыште мастарлык урокшо команмелна ден шӱрашан когыльым кузе ыштыме нерген лийын. Сыктывкар оласе торгово-технологический колледжын студентше-влак эсогыл команмелнам шкеак кӱэштыныт. «Коми шаньга семынак тудым руашыш шарыман, но тамле гын!» – шыргыжал каласышт ӱдыр-рвезе-влак.
Мастар класс эртыме жапыште йыргешке ӱстеллаште марий да коми йылмым инноваций йӧнлан эҥертен, Интернет кумдыкышто шарыме йӧн-влакым радамлыме, кусарыме пашан кызытсе кӱкшытшӧ да ончыкылыкшо нерген мутланыме. Икымше вашмутланымаш годым мемнан паша опытна дене кугешнен кертынна, вет Республикысе марий тӱвыра кок ий ончыч почмо пӧлкаже шочмо йылмынам инноваций йӧн дене Интернет кумдыкышто шарымаш марий огыл але шочмо йылме дене кутырыдымо марийлан йылмым тунемаш йӧным ышта. Но кокымшо, марий йылмыш кусарыме йодыш, Коми республикыште ончыко тошкалын: шым еҥан Кусарыме рӱдер пашам ышта, чыла кагаз кугыжаныш кок йылме дене савыкталтеш, ял, организаций лӱм-влакым возат. Чаманаш логалеш, тидыже мемнан дене окшакла.
Марий тӱвыра да Финно-угор калык-влакын рӱдер-влакын пашашт нерген йыргешке ӱстел годым радамлыме. Республикысе марий тӱвыра рӱдер директорын алмаштышыже Людмила Кошкина, кидмастар-влак Виталий Кудрявцев ден Ирина Чугунова каласкаленыт. Коми да марий кундем коклаште тӱвыра аланыште келшымаш кӱвар пеҥгыдемдыме шотышто проект-влакым илышыш шыҥдараш ойлымо. Виталий Николаевичын финн-угор калык-влакын тагына пушыштым ыштыме проектшым сайлан шотлымо.
Коми да марий сылнымутчо-влак тӱвыра кече кышкарыште национальный сылнымутын ончыкылыкшо нерген ойленыт.
Марий тӱвыран ик шӧрынжӧ – калык муро, куштымаш. Тудым «Сысол ӱмбалне марий ӱжара» концерт да этнодискотеке раш почын.
