1.Кумалтыш вашеш мончаш пурыза (вӱдеш йӱштылалтса).
2.Монча (йӱштылалтме) деч вара наҥгайышаш киндым ямдылыза, сортам пӱтырыза (оласе-влак пазарыште мӱйым ужалыше-влак деч налын кертыт).Пӧлек шотеш солыкым але шовычым, носким але чулкам пыштыза. Кумалтыш лемым, немырвотым авызлаш кӱмыж-совлам налза.Кумалаш толшо калык шӱрашым конда. Ший оксам яндар йогын вӱдеш мушса да носовикыш пӱтырыза.
3.Эрдене, пӧрт гыч лекме деч ончыч, сортам чӱктыза, юмылан пелештыза: «Поро Ош Кугу Юмо, кумалтышна шотлан толшо лийже». Кумалаш тичмаш кинде дене каят. Пырля мелна кышылым, туарам, пурам налза. Йыргешке киндымат налаш лиеш. Сортамат, чесымат пудырташ (каткалаш) ок йӧрӧ. Садлан чесым комдыш але корзинкашке пыштен наҥгаяш йӧнан.
4.Вургемымат яндарым чийыза.Ӱдырамаш-влак вуеш шовычым пидса, брюкым ида чий.Ӱдырамаш-влак шкеныштын лийме пагыт годым, кумалтышыш кайышаш огытыл. Мӱшкыран ӱдырамаш-влак миен сеҥат.
5.Кӱсото капка ончылно шогалза да вуйым савыза. Сото телефоным йӧрыкташ ида мондо, фотаппаратым ида кучылт.
6. Чумбылат курык йымалне верланыше памаш деке волаш каньылрак лийже манын, йӧнан йолчиемым чийыза. Памаш вӱдлан вуйым савен, ший оксам пыштыза. Корка дене вӱдым налза да ӧрдыжтӧ чурийвылышдам шӱалтыза. Яндар памаш вӱдым пырля мӧҥгат налаш лиеш. Тидлан атым ямдылыза.
7.Курык тайыл дене кӱзен, кожеш, вес ганат кумалтышыш толаш тазалык лийже манын, тасмам кылтен кодаш лиеш. Курык Кугызан кийыме верыште кӱ ӱмбаке поро шонымаш дене ший оксам пыштен кодымо йӱлам шке кумыл дене шуктыза.
10.Кумалме верышке лишемын, шаге воктене шогышо онаеҥ деке мийыза. Могай шонымаш дене толында, могай нелылык тендам тургыжландара – чылажымат радам дене ойлен пуыза. Кондымо киндыдам шаге ӱмбаке вераҥдыза, шийвундыдам лӱмынак шындыме атышке пыштыза, пурадам почын шындыза. Онаеҥын мутшым ида кӱрл, шып колышт шогыза.
11.Кумалме верыште шкем ласкан кучыза, кугу йӱкын да айда лийже ида мутлане, осал койыш-шоктышым ида ончыкто.
12.Кумалаш тӱҥалме деч ончыч нулго укшым ямдылыза, сукен шичме годым йол йымакыда пыштыза.
13.Кумалтыш деч вара уто койышым ида ончыкто, лемым, немырвотым налза да ваш-ваш сийлыза.
14.Чыла тамлымеке, тулолмо воктене кӱмыж-совлам мушкаш ямдылыме вӱд дене шӱалтыза. Почешда шӱкым ида кодо, тулыш кудалтыза. Пластик атыдам пырля налза.
15.Онаеҥ-влаклан таум ышташ ида мондо.
16.Кӱсото капкам лекмеке, шнуй верлан вуйым савыза да таум ыштыза.
17.Мӧҥгыштӧ угыч сортам чӱктыза, кондымо лемым, немырвотым, мелнам (киндым) ӱстембаке вераҥдыза. Юмылан таум каласен,ешланда чесым авызлыктыза. Кондымо киндым да кумалтыш сийым кудалташ, вольыклан пукшаш огеш йӧрӧ.
