Тудо – тӱвыра да исторический значениян шнуй ото-влакым шымлымаш пашан лектышыже. Шымлымашым 2019-2020 ийлаште Т. Евсеев лӱмеш Национальный тоштерын пашаеҥже-влак эртареныт, марий калыкын ожсек аралалт кодшо религийже нерген этнографий материалым погеныт.

Ончер Сӱрем пайремын ойыртемжым почын ончыкта. Палемдыман, тудым кызыт Марий Элыште Волжский район Корамас, Морко вел Унчо кундемлаште палемдат. Пошкырт кундем тиде пайремым Кӱсӧ манеш да кумдан палемдалтеш. Тений Парма кундем Суксун марий-влак кумалаш лектыт. Кумалтыш Сулий ял воктенысе отышто эрташ тӱҥалеш.

Палдарымаш: Сӱрем» шомак тюрк йылме гыч пурен, «кудалыштше» манмым ончыкта.

Марий калыкын Тӱҥ онаеҥже Александр Иванович Таныгин «Ший мундыра» книгаштыже тыге воза:

«Сӱрем» мут мом ончыкта» Мутлан, «сӱрет» шомак еҥын шыртшым, ӧртшым, чон кумылжым возен шындымаш лиеш. А «сӱрем» мут шыртшым (образ), ӧртшым (разум) чон поянлыкын кугытшым, шке жапыштыже шот дене волгалтарен, аруэмден шогымым ончыкта. Кунам шӱм-чонышто, кап-кылыште, шонымаште осал вийын нелытшым шижат, тунам айдемылан Сӱрем кумалтыш пеш кӱлешан йӱла радам».

Пайремын кӱлешлыкше нерген В.М. Васильев лӱмеш Йылмым, сылнымутым да эртыкым шанчын шымлыше Марий институтын шанче пашаеҥже Ольга Александровна Калинина «Марийские праздники» («Марий пайрем-влак) книгаштыже тыге серен:

«Сӱрем юмыйӱла радамым шуктымаште кугу верым налеш. Кеҥежым эртарыме моло пайрем коклаште ик тӱҥ да жаплыме пайрем семын палемдалтеш. Сӱрем годым кугу тӱткылыкым надырым пуэн кумалмылан ойырат. Пайрем тӱҥалтыште, ончычсо пагытлан, кинде пеледме жаплан увертарыме, Мланде Аван тымыкшым аралыше ойӧрӧм чарыме йӱлам эртареныт. Тыге нуно озанлык да еш сомылым тӧрлен шогымаште Юмын поро кумылжым йодыныт».