Шурмаҥше кече нерген Тӱкан Шур нерген возымаште вашлиялтеш. Пайрем шыжым кече ден йӱд иктӧр лийме жап ден эн кужу йӱд коклалан логалеш. Легендылаште Тӱкан Шур эртарыме йӱла кельт Самайнлан (Хэллуинлан) лишыл. Легенде почеш, тиде пайрем годым эн кугу карт вачышкыже шурмаҥше коваштым шоҥалын. Шурмаҥше кече нерген рашрак марий йӱлам шымлыше Александр Иликаевын пашалаштыже лудаш лиеш. Легенде-влакым лудаш гын, Шурмаҥше кече, але Шурмаҥше пайрем, йӱла радам тыгак марий Шорыкйоллан лишыл. Тиде пайрем Мланде кылмыме кече дене кылдалтын. Икманаш, астрономический жап деч изишак торлен да игече вашталтме жап дене келыштаралтын. Но тӱҥ шотышто садак шыжым кече ден йӱд иктӧр лийме жап ден эн кужу йӱд кокласе пайрем. А ятыр ожно тылзым ончен эртаралтын.

4 – Марий Эл Республикын кечыже

Марий Эл Республиклан 102 ий темеш.

25.11-5.12 – Теле Кӱсӧ кумалтыш

Теле Кӱсӧ кумалтыш Шочйол (Шорыкйол) пайрем дене пеҥгыдын кылдалтын. Ожно Шочйолым Кече пижме кече деч вара икымше изарня гыч тӱҥалыныт але у тылзе шочмым вученыт (коклан Кече пижме кече деч икмыняр кече ончычат тӱҥалын). Эн кужу йӱд деч вара але тиде жаплан логалше у тылзым вучымаш – ожсырак йӱла. Но пайремым эртарыме жап кугун модмылан кӧра шуко вере тудлан эн кужу йӱд деч ончыч, у тылзе шочмеке, пайрем тӱҥалме йӱлам шуктеныт – Шочйол деч ончыч у тылзын Теле Кӱсӧ кумалтышым эртареныт. Тылеч вара Шочйол тошто тылзынат пурен кертын.

8 ноябрь – Тичмаш тылзе

24 ноябрь – У тылзе