Акрет жапыште кугезына-влак У ийым шошым вашлийыныт.
Шошо кечысавыртыш (шошым кече ден йӱд иктӧр лийме жап) идалыкын йӱштӧ да шокшо жапше-влак кокласе чеклан шотлалтын, калыкын тӱняумылымашыштыже кугу верым айлен. Но мариймыт ожно кечым гына огыл, тыгак тылзым онченыт.
Акрет жапыште Шошо кечысавыртыш деч вара у тылзе шочмым але тичмаш тылзым вученыт – раш огыл. Но шошым тоштыеҥым уштымо йӱлам шотыш налаш гын, тичмаш тылзым вученыт манын кертына. Марий У ийлан эн лишыл пайрем – Кугече. Тидлан кӧра марий У ий ден марий Кугече ожно ик пайремак лийыныт манын кертына. Арам огыл калыкыште шошым У ийым вашлийме нерген ой аралалт кодын огыл, вет тудым Кугече манын лӱмдымӧ.
Пытартыш пел тӱжем ий жапыште христиан влиянийлан кӧра марий-влак Кугечым (марий У ийым) пайремлыме кечым акрет семын шотлымым монденыт. Ожнысо пайремлыме йӱла-радам да умылымаш аралалт кодыныт гынат, кызыт марий-влак Кугечым тӱҥ шотышто Руш черке дене ик арняште палемдат.
Таче 2025 ийлан палемдыме кечышот почеш Марий У ийым палемдена.
22 март – марий калыкын палемдыме кечышотшо. А. Таныгин «Ший мундыра» книгашыже возен:
«Тиде идалык янлыкын, кайыквусын, тӱрлӧ копшаҥге-влакын шырт вийжым вуча. Виян янлык-влакын ийгот виян лиеш, шулдыран-влакын – кумыл нӧлталтше, эркын да шот дене тарванылше-влакын – идалыкын ӱнарже изи лиеш, но шот радамын. Южо настаже илышын ончыклыкшымат туштен каласа.
Кечышот шке шотшо дене пеш кӱлешан. Ешым чумырымаште, йолташ-влакын поро каҥашыштым кучымаште, южо идалык шке радам вучымашым, туран шогалмашым але пашалан вигак талын пижмашым ончыкта. Шкендым эскерен моштет гын, кечышотым ончен, илыш яклакан да тӧр каен кертеш. Шуко аралтышым ончылгоч муын сеҥаш лиеш».
Кугезе кечышот 32 ийлан палемдалтын. Кажне идалык могай-гынат янлыкын, чонанын койыш-шоктышыжым налын. Тошто тӱня ышталтме дене тений 7534 идалык эрта.
2025 ийыште, марий кечышот почеш, Шурмаҥше идалык толеш. Тудо 22 мартыште пура. Тиде – оптимизм шӱлыш, модыш, весела кумыл, трук лиймаш, идеал деке тыршымаш.
Марий У ийым тений марий мереҥ-влак кумдан палемдат. Тудо таче Шернур район Кукнур селаште, Йӱштӧ кугызан илемыштыже, эрта.
Программыште:
9.15 — Кукнур кыдалаш школ тоштерым ончен савырнымаш;
10.30 — Кинде вашталтыме йӱла: Шернур кундем Морко вел уна-влакым сийлымаш
12.00 — «Кече ден йӱд иктӧр шогымо тат» марий калыкын акрет годсо У ийым вашлиймаш;
12.30 — «Марий эстрадын шӱдырышт Йӱштӧ кугыза деке унала» концерт;
14.00 — Кинде вашталтыме йӱла: Морко вел уна-влакын оза-влакым сийлымашышт.
Пайремыш пагален вучена.