Ешыште аза шочын – кугу куан. Аза шочмаш, кылымдым пӱчмаш, икшывым мончаште мушмаш, лӱмым пуымаш, кепшылым руымаш, йочам пӧртыш пуртымаш марий калыкын еш йӱлаштыже кугу верым налын шогат.

Шочын вочшо азан икымше кечыж гычак тудын ончыклык пӱрымашыжым палаш тыршеныт. «Тувыран» але «калпакан» шочын гын – пиалан, эрдене шочшым неле илыш, кастене шочшым куштылго илыш вуча.

Ожно йочам мончаште але пӧртышто ыштеныт гын, 20 курымын 30-шо ийлаже гыч эмлымверыште ышташ тӱҥалыныт. Азам икымше гана суртыш пуртымо йӱла кызытат шукталтеш. Тудо йочан могай да кузе кушмыжо, вийым, кап-кылым, уш-акылым погымыжо дене кылдалтын.

Йочалан лӱмым пуымо йӱла шке шотан. Ожно тиде йӱлам онаеҥ шуктен. Йӧнжӧ тӱрлӧ лийын. Иктыже – азам пӧртыш пуртымо почеш суртыш эн ончыч пурышо еҥын лӱмжым пуэныт. Весе – изирак киндым пыштеныт, кажныжлан лӱмым пуэныт, кудо киндыже моторрак лиеш, тыгай лӱмым азалан пуэныт.

Шепкаш ачан тувыржо гыч ургымо кӱпчыкым ыштеныт, аван тувырым тӧшак ӱмбалан шареныт. Пӧртыш йочам шып, уто йӱкым лукде пуртеныт, коҥга ончыко пыштеныт. Тидыже шинчавочмо, еҥын шомакше деч азам арален, шортшо ынже лий манын ышталтын. Шепкаш вашкӱзым, кӱзым, кинде курикам осал шӱлыш деч аралаш пыштеныт.

Варажым, йочан «йолым налаш» тӱҥалмекыже, «кепшылым руымаш» йӱлам эртареныт.

Ава йочажлан мурым муралтен. Иктыже дене палдарена.

Калык муро. Азан ватын мурыжо

 

Вӱташте шогышо шем ушкалже

Вӱд гыч лекше Вӱд ава гай.

Вӱташте шогышо шем алашат

Мланде гыч лекше Мланде ава гай.

Пӧрт покшелне шогышо аваемже

Кава гыч волышо Шочын ава гай.

Пӧрт покшелне шогышо ачаемже

Кава гыч волышо Юмо гай.

Шепка воктен шогышо еҥгаемже

Омарта гыч лекше Мӱкш ава гай.

Шепка воктен шогышо изаемже

Ваче ӱмбач волышо Пӱрышо гай.

Воктен шогышо пелашемже

Кӧргем гыч лекше шӱмем гай.

Воктен шогышо пелашемже

Кӧргем гыч лекше чонем гай.

Мыйын изи ӱдыремже

Чоҥештен толшо суксо гай.

Юмын ӱдыр гай пиалан лийже

Пиямбар ӱдыр гай поян лийже.